دکتر نوری دلویی؛ بنیان‌گذار پژوهشگاه ملی‌مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری در ایران
دکتر محمدرضا نوری که برای شرکت در همایش نکوداشت دکتر هادی خانیکی به گناباد سفر کرده بود، ضمن شرکت در جلسه هیأت امنای دانشگاه علوم پزشکی گناباد با برخی دانشجویان گنابادی دانشگاههای تهران در دهه شصت نیز دیداری صمیانه داشت.
دکتر محمدرضا نوری دلویی، بنیان‌گذار پژوهشگاه ملی‌مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری در ایران و اهل گناباد است.
به گزارش پایگاه خبری تمدن کاریزی، برخی دانشجویان وی اظهار داشتند پس از ٣٧ سال توفیق دیدار پروفسور نوری در گناباد نصیب مان شد، و او همچنان متواضع و فروتن است. به گفته ابوالقاسم شفیعی پنج دهه تحقیق، پژوهش، تدریس، مشاوره و کار اجرایی او را افتاده تر و به مردم نزدیک تر کرده، برعکس خیلی ها که پست، عنوان و مدرک آنها را چنان از مردم دور میکند که دنیای شان از دنیای مردم متفاوت می شود. دکتر نوری در دهه ۶۰ معاون دانشجویی دانشگاه تهران بود و رفتارهای پدرانه اش با دانشجویان بی نظیر بود؛ ایشان واقعا معاون دانشجویی بود نه معاون دانشگاه.
استاد محمدرضا نوری دلویی، در بیستم بهمن سال ۱۳۲۸ در روستای «دلویی» شهرستان گناباد و در خانواده‌ای کشاورز چشم به جهان گشود. استاد نوری دلویی تحصیلات ابتدایی را در دبستان شیبانی واقع در روستای دلویی در سال ۱۳۴۱ به‌پایان رساند و در سال ۱۳۴۷ دیپلم خود را در رشته‌ی تجربی با کسب رتبه نخست (از دبیرستان ناصرخسرو گناباد) اخذ کرد. سپس به دانشکده علوم دانشگاه تهران در مقطع لیسانس زیست‌شناسی وارد شد. علاقه به پژوهش در مسائل زیست‌شناسی و به ویژه ژنتیک موجب شد تا به این رشته بپردازد.
او پس از اخذ مدرک لیسانس، با کسب رتبه‌ی نخست کنکور فوق‌لیسانس شاخه‌ی رادیوبیولوژی و ژنتیک، وارد IBB (مرکز بین‌المللی تحقیقات بیوفیزیک و بیوشیمی) دانشگاه تهران شد. مرکزی که در آن زمان تازه تأسیس شده بود و از جایگاه بسیار بالایی در علوم سلولی و مولکولی روز برخوردار بود. پس از حدود سه سال تحصیلِ تمام وقت در مقطع کارشناسی ارشد، با استفاده از بورس شاگرداولی که به ایشان تعلق می‌گرفت، برای ادامه‌ی تحصیل به خارج از کشور رفت.
استاد نوری دلویی در سال ۱۳۵۴ از میان بیش از ۲۰ مرکز دانشگاهی در اروپا و امریکا که به اس پذیرش داده بودند، به دانشگاه ایالتی میشیگان آمریکا رفت و حدود شش سال به‌شکل تمام وقت به تحصیل پرداخت و در تیرماه ۱۳۶۰ با دریافت دکترای تخصصی در رشته‌ی ژنتیک مولکولی پزشکی، به کشور بازگشت؛ بدین ترتیب او از پیشگامان دانش و فن مهندسی ژنتیک و نخستین فردی است که پس از تولد این دانش و فن و بهره‌گیری وسیع از آن در زمینه‌ی ژنتیک مولکولی پزشکی، برای ایفای وظیفه‌ی تاریخی خود، با چشم‌پوشی آگاهانه از همه‌ی پیشنهادهای شفاهی و کتبی فوق‌العاده جذاب علمی و دانشگاهی از سوی دانشگاههای معتبر آن دیار، عاشقانه وارد کشور شد.
استاد نوری دلویی توفیقِ کسب فیض از محضر بسیاری از استادان بزرگوار ایرانی را دارند که پیش از همه باید از روان شاد استاد دکتر عبدالله شیبانی و نیز استادان فرهیخته جنابان دکتر هوشنگ فرمند، دکتر صادق مبیّن و دکتر پژشک پور مستشفی یاد کرد. ایشان از محضر بسیاری از استادان برجسته‌ی خارجی به ویژه جیمز واتسن، کربس، راتمن، رابینز، کانگ، کارلسون و اشنایدر که عموماً شهرت جهانی دارند، کسب علم نموده است. دکتر نوریی دلویی استادان و همکاران بسیار برجسته‌ی دیگری هم داشته است، مانند مرحوم هووارد تمین که در سال ۱۹۷۴ آنزیم Reverse Transcriptase را کشف کرد و همراه با آقای دیوید بالتیمور در سال ۱۹۷۸ جایزه‌ی نوبل گرفت.
۶۳۰۰۰ دانشجوی پروفسور!
میراث ماندگار پروفسور نوری، بنیان‌گذاری‌های فراوان ازجمله بنیان‌گذاری گروه ژنتیک پزشکی دانشگاه تهران با وجود مخالفت بسیار، تاسیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تاسیس مجله‌ی بین‌المللی علوم، تاسیس مجله‌ی آموزش زیست‌شناسی و تاسیس گروه ژنتیک دانشگاه تربیت مدرس است؛ تربیت دانشجویان ژنتیک در مقاطع متفاوت را می‌توان بزرگترین میراث استاد دانست. به گفته خود استاد، تاکنون ۶۳۰۰۰دانشجو از محضر ایشان کسب فیض و علم نموده اند.
وی تقریباً همزمان با تولد دانش و فن مهندسی ژنتیک در جهان، وارد دانشگاه ایالتی میشیگان شد و همراه با آموزش گسترده، با استفاده از روشهای قدرتمند مهندسی ژنتیک، پژوهشهای وسیع و عمیقی را به ویژه در زمینه‌ی سازوکارهای مولکولی پیدایش سرطان انجام داد که به دستاوردها و کشفیات بسیار مهمی منجر شده و بخشی از آن در مجله‌ی Nature به چاپ رسید. علاقه‌ی فراوان به این پژوهشها و عشق خدمت به مردم، این پرسش را برای وی پیش آورد که چرا ما در ایران چنین کارهایی نکنیم؟
همین عشق و علاقه به‌وطن باعث شد که استاد نوری دلویی با وجود فرصت‌ها و پیشنهادهای علمی و شغلی بسیار مناسب در برجسته‌ترین مراکز علمی آمریکا به‌کشور بازگردند و بالافاصله پس از ورود به کشور با تلاش‌های شبانه‌روزی و با اراده‌ای بی‌بدیل موجبات ثمرات بسیاری برای کشور شوند؛ برای این استاد فرزانه که ذره‌ذره‌ی خود را وقف خدمت‌گزاری به کشور کرده‌اند، آرزوی طول عمر و سلامتی داریم.
یکی از تاثیرگذارترین لحظات زندگی استاد زمانی است که عزم سفر برای ادامه تحصیل میکند؛ آنجا که پیش از سفر به آمریکا در روستای زادگاه خود به همراه پدر و مادر خاک وطن را در میان روسری مادر قرار می‌دهد تا همیشه به اصل و ریشه خود وصل بماند و با وجود چندین دهه از این رخداد این خاک جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی استاد می‌باشد و بدون آن سر بر بالین نمی‌گذارد.
عالم علوم تجربیِ نویسنده و دغدغه مند جامعه
نوشته های ایشان نیز بسیار زیبا هستند. در اینجا قسمتی از یک نوشته ایشان آورده شده است:
“… چرا باید مانند کسی باشیم که به بوی شب و سیاهی آغشته است؟ چرا به استقبال پوسیدگی می رویم؟ چرا گمان می بریم در کویری سوزان زندانی هستیم؟ … دریغ از فروافتادن به دامان یاس ، انفعال و تاریکی! دریغ از غفلت و بی خبری. خویشتن را باید یافت. نباید در زندگی، مُرد. ما، توانایی هایی شگرف داریم. صدف سرشار از گوهر است. باید که آن ها را کشف و استخراج کرد. باید که به زندگی هدف بخشید. ما، هم چنان ، هنوز ، بیش از حد تصور ، می توانیم اثر گذار باشیم.
باید که دستی بر زنیم و پای را در راه بگذاریم. باید پرده های پندار حیاتِ خلوت شیطان را مستانه کنار زنیم و بربام زندگی، رقص پرواز را پیشه کنیم. حواله به تقدیر، در هنگامه خواب زدگی، حدیث بی خبری است. باید پرواز را به خاطر آورد، که گفت پرنده رفتنی است. باید برخاست به تعبیر ابوسعید ابوالخیر “خدای رحمت کند کسی را که پای پیش گذارد و کاری بکند و همه سخن همین است”.
پروفسور نوری دارای تألیفات و مقالات متعدد علمی است و زندگی و خاطرات وی در کتابی بنام تاوان عشق منتشر شده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاهتان را بنویسید